Timor-Leste Gezi Rehberi

PAYLAŞ:

Doğu Timor resmî adıyla Doğu Timor Demokratik Cumhuriyeti, Güneydoğu Asya’da Timor adasının doğusu, Atauro ve Jaco adaları ile Oecussi-Ambeno bölgesini kaplayan devlettir.

Tek komşusu Endonezya’ya bağlı Batı Timor’dur. 14,609 kilometrekare yüz ölçümüne sahip olan Doğu Timor’un başkenti Dili’dir. 16. yüzyıl’da Portekiz kolonisi olan Doğu Timor asırlarca Portekiz Timoru adıyla Portekiz’e bağlı kaldı. Endonezya tarafından işgal edilen Doğu Timor 1975 yılında kesin olarak Endonezya’nın 27. vilayeti oldu. 1999 yılında Endonezya bölgenin kontrolü üzerindeki iddialarından vazgeçti ve 20 Mayıs 2002’de bağımsız oldu. Doğu Timor Güneydoğu Asya’nın Katolik çoğunluklu nüfusuna sahip 2 devletinden biridir.

Kişi başına 800 dolar milli geliri ile Doğu Timor Gayri safi yurtiçi hâsıla ve Satın alma gücü paritesi bakımından Asya’nın ve Dünya’nın en fakir ülkelerinden biridir. İnsani Gelişme Endeksine göre orta gelişmiş bir ülke olan Doğu Timor, dünya devletleri arasında gelişmişlik bakımından 142. gelmektedir.

“Timor” sözcüğünün kökeni Timur sözcüğüdür. Resmi olarak Portekizce adı Timor-Leste (ti’moɾ ‘lɛʃtɨ), gayriresmî olarak Tetumca adı Timór Lorosa’e ve bazen İngilizce adı kullanılır. Birleşmiş Milletler Fransızca olan Timor-L’este’i kullanır. Lorosa (Tetumca’da dünyanın “doğu”su) harfi harfine “doğan güneş” anlamına gelir.

Malay Takımadalarına bağlı Küçük Sunda Adalarının bir parçası olan Timor adası bu takımadanın en büyük adasıdır. Kuzeydeki dağlık adalardan Ombai ve Wetar Boğazı ile ayrılan Timor Avustralya’dan güneydeki Timor Denizi ile ayrılır.

Timor-Leste, Dili

Ülkenin başkenti Dili’dir. Doğu Timor’da 13 bölge vardır: Lautém, Baucau, Viqueque, Manatuto, Dili, Aileu, Manufahi, Liquiçá, Ermera, Ainaro, Bobonaro, Cova-Lima, Oecussi-Ambeno. Bu 13 bölge 65 altbölge, 443 sucos ve 2,336 kasaba, köy ve küçük köye ayrılır.

Güneydoğu Asya’da yer alan Doğu Timor’un tek komşusu Endonezya’ya bağlı Batı Timor’dur.

Doğu Timor’da 2 resmî dil vardır. Bunlar; Portekizce ve Austronesian dillerinden biri olan Tetum’dur. Halk arasında Tetum daha çok kullanılır. Bu iki dilden sonra Endonezce ve yerli dilleri konuşulmaktadır. En önemli 15 yerli dil: Bekais, Bunak, Dawan, Fataluku, Galoli, Habun, Idalaka, Kawaimina,  Kemak, Lovaia, Makalero, Makasai, Mambai, Tokodede ve Wetarese’dir

Yorumda Bulun